Hodgkin Lenfoma

Hodgkin Lenfoma nedir?
Hodgkin lenfoma, bağışıklık sistemindeki hücrelerde başlayan bir kanserdir. Bağışıklık sistemi enfeksiyonlara ve diğer hastalıklara karşı savaşmaktadır.
Lenfatik sistem bağışıklık sisteminin bir parçasıdır. Lenfatik sistem aşağıdakileri içermektedir:

• Lenf damarları: Lenf sisteminde lenf damarları ağı bulunmaktadır. Lenf damarları vücudun tüm dokuları içine dallar vermektedir.
• Lenf: Lenf damarları lenf adı verilen berrak bir sıvı taşımaktadır. Lenf beyaz kan hücreleri, özellikle B hücreleri ve T hücreleri gibi lenfositleri içermektedir.
• Lenf nodları: Lenf damarları, lenf nodları adı verilen küçük, yuvarlak doku kitlelerine bağlanmaktadır. Boyun, koltuk altı, göğüs, karın ve kasıkta lenf nodu grupları bulunmaktadır. Lenf nodları beyaz kan hücrelerini depolar. Bunlar, lenf içinde bulunabilecek bakteri veya diğer zararlı maddeleri yakalarlar ve yok ederler.
• Lenf sisteminin diğer bölümleri: Lenf sisteminin diğer bölümleri tonsilleri, timus ve dalağı içermektedir. Lenf sistemi ayrıca mide, deri ve ince barsak gibi vücudun başka kısımlarında da bulunmaktadır.

Bu resim diyaframın üstünde ve altındaki lenf nodlarını göstermektedir. Ayrıca lenf damarlarını, tonsilleri, timus ve dalağı da göstermektedir.
Lenf dokusunun vücudun birçok bölgesinde olması nedeniyle Hodgkin lenfoma hemen herhangi bir yerde ortaya çıkabilir. Genellikle ilk olarak, göğüs ve karnı ayıran ince bir kas olan diyaframın  üstündeki bir lenf nodunda bulunur. Ancak Hodgkin lenfoma bir lenf nodu grubunda da bulunabilir. Bazen lenfatik sistemin diğer kısımlarında başlar.

Hodgkin Lenfoma Hücreleri
Hodgkin lenfoma, bir lenfosit (genellikle bir B hücresi) anormal hale geldiğinde başlar. Bu anormal hücreye Reed-Sternberg hücresi adı verilir (Aşağıdaki resme bakınız.)
Reed-Sternberg hücresi kendi kopyalarını yapmak için bölünür. Yeni hücreler yeniden ve yeniden bölünerek daha ve daha fazla anormal hücreler oluşur. Anormal hücreler ölmeleri gerektiğinde ölmez. Vücudu enfeksiyonlar veya diğer hastalıklardan korumazlar. Fazlaca hücrenin çoğalması sıklıkla ur veya tümör adı verilen bir kitle oluşturur.
Yayılımı olan Hodgkin lenfoma hakkında bilgi almak için Evrelendirme bölümüne bakınız.

Reed-Sternberg hücreleri normal hücrelerden daha büyüktür.

Risk Faktörleri
Doktorlar, çoğu zaman, bir hastada Hodgkin lenfoma gelişirken diğerinde neden gelişmediğini  bilmemektedir. Ancak araştırmalar belirli risk faktörlerinin bir kişide bu hastalığın gelişme şansını artırdığını göstermektedir.
Hodgkin lenfoma için risk faktörleri aşağıdakileri içermektedir:

• Belirli virüsler: Epstein-Barr virüsü (EBV) veya insan immün yetmezlik virüsü (HIV) enfeksiyonunun bulunması, Hodgkin lenfoma geliştirme riskini artırabilir. Ancak lenfoma bulaşıcı değildir. Başka bir kişiden lenfoma kapamazsınız.
• Zayıflamış bağışıklık sistemi: Zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip olmak (kalıtımsal bir durum veya organ nakli sonrası kullanılan belirli ilaçlar nedeniyle) lenfoma geliştirme riskini artırabilir.
• Yaş: Hodgkin lenfoma en sıklıkla 15-35 yaş arasındaki erişkin ve yetişkinler ile, 55 yaş ve üstündeki yetişkinlerde görülür.
• Aile öyküsü: Aile üyelerinde, özellikle kız ve erkek kardeşlerde Hodgkin lenfoma veya başka bir lenfoması olan bir kişinin bu hastalığı geliştirme riski artmış olabilir.

Bir veya daha fazla risk faktörüne sahip olmak kişinin Hodgkin lenfoma geliştireceği manasına gelmez. Risk faktörleri olan birçok kişi hiçbir zaman kanser geliştirmez.
Belirtiler
Hodgkin lenfoma birçok semptoma neden olabilir:

• Boyun, koltuk altı veya kasıkta şişmiş lenf nodları (ağrısız)
• Alkolün etkilerine daha duyarlı hale gelmek veya alkol aldıktan sonra lenf nodlarında ağrı olması
• Nedeni belirsiz kilo kaybı
• Geçmeyen ateş
• Yoğun gece terlemeleri
• Vücutta kaşıntı
• Öksürük, solunum zorluğu veya göğüs ağrısı
• Geçmeyen halsizlik ve yorgunluk

Çoğunlukla bu semptomlar kansere bağlı değildir. Enfeksiyonlar veya diğer sağlık problemleri de bu semptomlara neden olabilir. 2 haftadır geçmeyen semptomları olan bir kişi, problemin teşhis ve tedavi edilebilmesi için bir doktora gitmelidir.

Tanı
Hodgkin Lenfoma Tipleri
Eğer sizde şiş lenf nodları veya Hodgkin lenfomayı düşündüren başka bir semptom varsa doktorunuz probleme neyin neden olduğunu bulmaya çalışacaktır. Doktorunuz sizin ve ailenizin tıbbi geçmişi hakkında sorular sorabilir.
Size aşağıdaki inceleme ve testler yapılabilir:

• Fizik muayene: Doktorunuz boyun, koltuk altı ve kasıklarınızı şişmiş lenf nodları açısından kontrol eder. Doktorunuz ayrıca dalak veya karaciğer büyümesi açısından da inceleme yapar.
• Kan testleri: Laboratuvar, beyaz kan hücrelerinin sayısını, diğer hücreleri ve maddeleri kontrol etmek için  tam kan sayımı yapar.
• Göğüs filmleri: Filmler göğüs kafesinizin içinde şişmiş lenf nodlarını veya hastalığın diğer bulgularını gösterebilir.
• Biyopsi: Lenfomayı teşhis etmenin tek kesin yolu biyopsidir. Doktorunuz bir lenf nodunun bütününü (eksizyonel biyopsi) veya lenf nodunun bir kısmını (insizyonel biyopsi) çıkarabilir. İnce bir iğne ile (ince iğne aspirasyonu) patoloğun Hodgkin lenfomayı teşhis etmesini sağlayacak büyüklükte yeterli örnek genellikle alınamamaktadır.

Patolog dokuyu Hodgkin lenfoma hücreleri açısından kontrol etmek için mikroskop kullanmaktadır. Hodgkin lenfomalı bir kişide genellikle Reed-Sternberg hücreleri olarak bilinen büyük, anormal hücreler bulunur. Bu hücreler Hodgkin dışı lenfomalı hastalarda bulunmaz.
Biyopsi yaptırmadan önce bu soruları doktorunuza sormak isteyebilirsiniz:

• Biyopsi nasıl yapılacak?
• Hastanede kalmak zorunda olacak mıyım?
• Hazırlık olarak bir şey yapmak zorunda mıyım?
• Ne kadar sürecek? Uyanık mı olacağım? Acıtacak mı?
• Herhangi bir riski var mı? İşlem sonrası şişlik, enfeksiyon veya kanama şansı nedir?
• Düzelmem ne kadar zaman alacak?
• Sonuçları ne zaman alacağım? Onları bana kim açıklayacak?
• Gerçekten bende kanser varsa, sonraki adımlar hakkında benimle kim konuşacak? Ne zaman?

Hodgkin Lenfoma Tipleri
Hodgkin lenfoma bulunduğunda patolog tipini bildirir. Hodgkin lenfomanın iki ana tipi vardır:

• Klasik Hodgkin lenfoma: Hodgkin lenfomalı birçok kişide klasik tip bulunmaktadır. Reed-Sternberg hücresi resimdeki gibi görünmektedir.
• Nodüler lenfosit-baskın Hodgkin lenfoma: Bu Hodgkin lenfomanın nadir bir tipidir. Anormal hücreye patlamış mısır hücresi adı verilmektedir. Klasik tipten farklı şekilde tedavi edilebilir.

Evrelendirme
Doktorunuzun en iyi tedavi planını yapması için Hodgkin lenfomanın yayılımını (evresini) bilmesi gerekmektedir. Evrelendirme hangi vücut bölgelerinin hastalıktan etkilendiğini bulmaya yönelik dikkatli bir girişimdir.
Hodgkin lenfoma bir lenf grubundan yanındaki lenf grubuna yayılma eğilimindedir. Mesela, boyundaki lenf nodlarında başlayan Hodgkin lenfoma, önce köprücük kemiklerinin üstündeki lenf nodlarına ve sonra koltuk altı ve göğüs kafesinin içindeki lenf nodlarına yayılabilir.
Zamanla, Hodgkin lenfoma hücreleri kan damarlarını işgal edebilir ve vücudun herhangi bir kısmına yayılabilir. Mesela karaciğer, kemik ve kemik iliğine yayılabilir.
Evrelendirme aşağıdaki testlerden bir veya daha fazlasını içerebilir:

• BT taraması: Bir bilgisayara bağlı bir röntgen makinesi göğüs kafesi, karın veya pelvisin seri halinde detaylı resimlerini çeker. Size kontrast madde enjeksiyonu yapılabilir. Ayrıca sizden diğer bir tipteki kontrast maddeyi içmeniz istenebilir. Kontrast madde doktorunuzun büyümüş lenf nodlarını ve filmdeki diğer anormal alanları görmesini kolaylaştırır.
• MRG: Kemiklerinizin, beyin veya diğer dokularınızın detaylı resimlerini oluşturmak için bilgisayara bağlı kuvvetli bir mıknatıs kullanılmaktadır. Doktorunuz bu resimleri ekranda inceleyebilir ve film üzerine baskısını alabilir.
• PET taraması: Size az miktarda radyoaktif şeker enjekte edilir. Bir makine vücudunuzdaki hücreler tarafından kullanılan şekerin bilgisayarlı resimlerini oluşturur. Lenfoma hücreleri şekeri normal hücrelere göre daha hızlı kullanır ve resimlerde lenfomalı alanlar daha parlak görünür.
• Kemik iliği biyopsisi: Doktor kalça kemiğinizden veya başka büyük bir kemiğinizden küçük bir kemik ve kemik iliği örneği almak için kalın bir iğne kullanır. Lokal anestezi ağrılarınızı kontrol etmeye yardımcı olabilir. Patolog örnekte Hodgkin lenfoma hücrelerini arar.

Diğer evrelendirme işlemleri diğer lenf nodlarının, karaciğerin veya başka bir dokunun biyopsisini içerebilir.
Doktor Hodgkin lenfomanın evresini belirlemek için aşağıdakileri göz önüne almaktadır:

• Hodgkin lenfoma hücrelerinin bulunduğu lenf nodu sayısı
• Bu lenf nodlarının diyaframın bir veya her iki tarafında bulunması (resme bakınız)
• Hastalığın kemik iliği, dalak, karaciğer veya akciğere yayılıp yayılmadığı.

Hodgkin lenfomanın evreleri aşağıdaki şekildedir:

• Evre I: Lenfoma hücreleri tek bir lenf nodu grubundadır (boyun veya koltuk altı gibi). Veya anormal hücreler lenf nodlarında değilse, bir dokunun veya bir organın sadece bir bölümündedir (akciğer gibi).
• Evre II: Lenfoma hücreleri diyaframın aynı tarafındaki (üstünde veya altında) en az iki lenf nodu grubundadır. Veya, lenfoma hücreleri bir doku veya bir organın tek bir kısmında ve o organın (diyaframın aynı tarafındaki) yakınındaki lenf nodlarındadır. Diyaframın aynı tarafındaki diğer lenf nodu gruplarında da lenfoma hücreleri bulunabilir.
• Evre III: Lenfoma hücreleri diyaframın alt ve üstündeki lenf nodlarındadır. Lenfoma ayrıca bu lenf nodu gruplarının yakınındaki bir doku veya bir organın (karaciğer, akciğer veya kemik gibi) bir kısmında bulunabilir. Dalakta da bulunabilir.
• Evre IV: Lenfoma hücreleri bir veya daha fazla organ veya dokunun birkaç bölgesinde bulunur. Veya, lenfoma bir organda (karaciğer, akciğer veya kemik gibi) ve uzak lenf nodlarındadır.
• Nüks eden: Tedaviden sonra geri gelen hastalık.

Bu evre sayılarına ek olarak doktorunuz evreyi A veya B olarak da tarif edebilir:

• A: Kilo kaybınız, yoğun gece terlemeleri veya ateşlenmeleriniz olmadı.
• B: Kilo kaybınız, yoğun gece terlemeleri veya ateşlenmeleriniz oldu.

Tedavi
Hodgkin lenfomayı tedavi eden hematologlar size Hodgkin lenfoma tedavisinde uzmanlaşmış bir hematolog seçmenizi tavsiye edebilir. Bu tür doktorlar sıklıkla büyük akademik merkezlerle bağlantı halindedir.
Seçilecek tedavi temel olarak aşağıdakilere bağlıdır:

• Sizdeki Hodgkin lenfomanın tipi (çoğu kişide klasik tipte Hodgkin lenfoma bulunmaktadır)
• Evresi (lenfomanın yayılım derecesi)
• Sizde 10 santimetreden büyük tümörün olup olmaması
• Yaşınız
• Kilo kaybı, yoğun gece terlemeleri veya ateşinizin olup olmaması.

Hodgkin lenfomalı kişiler kemoterapi, radyasyon tedavisi veya her ikisi ile tedavi edilebilir.
Eğer tedaviden sonra Hodgkin lenfoma geri dönerse, doktorlar bunu relaps veya nüks olarak isimlendirmektedir. Tedavi sonrası yeniden ortaya çıkan Hodgkin lenfoması olan hastalar yüksek dozlarda kemoterapi, radyasyon tedavisi veya her ikisini alabilirler ve ardından kök hücre nakli yapılabilir.
Yan etkiler ve tedavinin normal aktivitelerinizi nasıl değiştirebileceği hakkında bazı şeyler bilmek isteyebilirsiniz. Kemoterapi ve radyasyon tedavisi sıklıkla sağlıklı hücre ve dokulara da zarar verdiğinden yan etkiler sıktır. Yan etkiler her kişide aynı olmayabilir ve bir tedavi dönemi ile sonraki arasında farklı olabilir. Tedavi başlamadan önce, doktorunuz size olası yan etkileri açıklayacak ve bunlarla baş etme yolları hakkında önerilerde bulunacaktır. Kişi ne kadar genç ise, tedavi ve yan etkileri ile başa çıkılması o kadar kolay olabilir.
Hastalığın herhangi bir evresinde size destek tedavisi verilebilir. Destek tedavisi, enfeksiyonları önlemek ve enfeksiyonlara karşı savaşmak, ağrı ve diğer semptomları kontrol altına almak, tedavinin yan etkilerini hafifletmek ve sizde kanser tanısının sebep olabileceği duygular ile başa çıkmaya yönelik olan tedavidir.
Tedaviye başlamadan önce bu soruları doktorunuza sormak isteyebilirsiniz:

• Bende hangi tipte Hodgkin lenfoma var? Patoloji raporunun bir kopyasını alabilir miyim?
• Hastalığımın evresi nedir? Tümörler nerelerde?
• Tedavi seçeneklerim nelerdir? Benim için hangisini önerirsiniz? Neden?
• Birden fazla tedavi çeşidi alacak mıyım?
• Her bir tedavi şeklinin beklenen faydaları nelerdir?
• Her bir tedavinin riskleri ve olası yan etkileri nelerdir? Yan etkileri kontrol altına almak için neler yapabiliriz?
• Tedavi ne kadar sürecek?
• Tedaviye hazırlık olarak ne yapabilirim?
• Hastanede kalmam gerekecek mi? Eğer gerekecekse, ne kadar süre?
• Tedavinin tahmini maliyeti ne kadar? Sigortam tüm maliyeti karşılayacak mı?
• Tedavi normal aktivitelerimi nasıl etkileyecek?
• Tedaviden sonra ne kadar sıklıkla kontrol yaptırmalıyım?

Kemoterapi
Hodgkin lenfoma için uygulanan kemoterapide lenfoma hücrelerini öldüren ilaçlar kullanılmaktadır. Buna sistemik tedavi adı verilmektedir çünkü ilaçlar tüm kanınızda dolaşmaktadır. İlaçlar vücudunuzun hemen hemen tüm bölgelerindeki lenfoma hücrelerine ulaşabilir.
Genellikle birden fazla ilaç verilir. Hodgkin lenfomada kullanılan birçok ilaç damardan (intravenöz) verilir ancak bir kısmı ağızdan alınır.
Kemoterapi döngüler (kürler, sikluslar)  halinde verilmektedir. Tedavi döneminin ardından bir dinlenme döneminiz olur. Dinlenme sürecinin uzunluğu ve tedavi döngülerinin sayısı hastalığınızın evresine ve kullanılan kanser ilaçlarına bağlıdır.
Tedavinizi bir klinikte alabilirsiniz. Bazı kişilerin tedavi için hastanede kalması gerekebilir.
Yan etkiler temel olarak hangi ilaçların ne kadar verildiğine bağlıdır. İlaçlar hızlı bölünen normal hücrelere zarar verebilir:

• Kan hücreleri: Kemoterapi kanınızdaki sağlıklı hücrelerin seviyesini düşürürse, enfeksiyon kapmanız, morluklarınız olması ve kolayca kanama görülmesi, çok halsiz ve yorgun hissetmeniz mümkündür. Doktorunuz kan hücrelerinizin seviyesini kontrol etmek için size kan testi uygulamaktadır. Eğer seviyeleri düşükse vücudunuzun yeni kan hücreleri üretmesine yardımcı olan ilaçlar vardır.
• Saç köklerindeki hücreler: Kemoterapi saç dökülmesine neden olabilir. Eğer saçlarınız dökülürse yeniden büyüyecektir ancak rengi ve yapısı biraz farklı olabilir.
• Sindirim sistemini döşeyen hücreler: Kemoterapi iştahsızlık, bulantı ve kusma, ishal veya ağız ve dilde yaralara neden olabilir. Doktorunuza bu tür problemlerde yardımcı olabilecek ilaçları veya diğer tedavileri sorunuz.

Bazı kemoterapi tipleri infertiliteye neden olabilir:

• Erkekler: Kemoterapi sperm hücrelerine zarar verebilir. Sperm değişikliklerinin kalıcı olabilmesi nedeniyle bazı erkekler tedavi öncesi spermlerini dondurtabilir ve saklatabilir.
• Kadınlar: Kemoterapi overlere zarar verebilir. İleride gebe kalmayı isteyebilecek kadınlar tedavi başlamadan önce yumurtalarını saklamanın yollarını doktora sormalıdır.
• Hodgkin lenfomada kullanılan bazı ilaçlar daha sonra kalp hastalığı veya kansere neden olabilir. Tedavi sonrası kontroller hakkında bilgi almak için Tedavi Sonrası İzlem bölümüne bakınız.

Kemoterapi almadan önce bu soruları doktorunuza sormak isteyebilirsiniz:

• Hangi ilaçları alacağım? Beklenen faydaları nelerdir?
• Tedavi ne zaman başlayacak? Ne zaman bitecek? Hangi sıklıkta tedavi alacağım?
• Tedavi için nereye gideceğim? Ardından eve dönerken araç kullanabilir miyim?
• Tedavi sırasında kendime dikkat etmek için ne yapabilirim?
• Tedavinin işe yaradığını nasıl bileceğiz?
• Hangi yan etkileri size söylemeliyim? Bu yan etkilerden bir kısmını önleyebilir veya tedavi edebilir miyiz?
• Tedavinin kalıcı yan etkileri olacak mı?

Radyasyon Tedavisi
Hodgkin lenfoma için radyasyon tedavisi (radyoterapi olarak da isimlendirilmektedir) lenfoma hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanır. Bu, tümörleri küçültebilir ve ağrı kontrolüne yardımcı olabilir.
Büyük bir makine ışınları lenfomadan etkilenen lenf nodu bölgelerine yöneltmektedir. Bu lokal tedavidir çünkü sadece tedavi edilen alandaki hücreleri etkiler. Çoğu kişi birkaç hafta boyunca haftada 5 gün bir hastaneye gitmektedir.
Radyasyon tedavisinin yan etkileri temel olarak radyasyon dozuna ve tedavi edilen vücut bölgesine bağlıdır. Mesela, karnınıza uygulanan radyasyon bulantı, kusma ve ishale neden olabilir. Göğüs kafesiniz veya boynunuz tedavi edildiğinde boğazda kuruluk, ağrı ve yutma güçlüğünüz olabilir.
Ayrıca tedavi edilen bölgedeki cilt kırmızı, kuru ve duyarlı hale gelebilir. Tedavi edilen bölgedeki kıllar dökülebilir.
Radyasyon tedavisi sırasında, özellikle tedavinin sonraki haftalarında, birçok kişi çok yorgun hale gelir. Dinlenme önemlidir ancak doktorlar kişilere genellikle mümkün olduğunca aktif kalmalarını önermektedir.
Radyasyon tedavisinin yan etkileri sıkıntı verici olabilmelerine rağmen, genellikle tedavi edilebilir veya kontrol altına alınabilir. Bu problemleri hafifletme yolları hakkında doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Yan etkilerin, çoğu durumda, kalıcı olmadığını bilmenin de yardımı olabilir. Ancak radyasyon tedavisinin olası uzun süreli etkileri hakkında doktorunuzla konuşmak isteyebilirsiniz. Tedavi bittikten sonra, ikinci bir kanser geliştirme riskiniz yüksek olabilir. Ayrıca göğüs kafesine yönelik verilen radyasyon tedavisi kalp hastalığı veya akciğer hasarına neden olabilir.
Pelvise verilen radyasyon tedavisi infertiliteye (kısırlığa) neden olabilir. Yaşınıza bağlı olarak fertilite kaybı (kısırlık) geçici veya kalıcı olabilir:

• Erkekler: Eğer radyasyon tedavisi pelvik alana verilirse, testisler zarar görebilir. Tedavi öncesi sperm bankacılığı bir seçenek olabilir.
• Kadınlar: Pelvik bölgeye verilen radyasyon overlere zarar verebilir. Adet kesilebilir ve kadınlarda sıcak basmaları ve vajinal kuruluk olabilir. Genç kadınlarda adet dönemlerinin yeniden başlaması daha olasıdır. Radyasyon tedavisinden sonra gebe kalmak isteyebilecek kadınlar tedavi başlamadan önce yumurtaları saklamanın yolları konusunda doktoru ile konuşmalıdır.

Radyasyon tedavisi almadan önce bu soruları doktorunuza sormak isteyebilirsiniz:

• Neden bu tedaviye ihtiyacım var?
• Tedaviler ne zaman başlayacak? Ne zaman bitecek?
• Tedavi sırasında nasıl hissedeceğim?
• Radyasyon tedavisinin işe yaradığını nasıl bileceğiz?
• Herhangi bir kalıcı yan etkisi var mı?

Kök Hücre Nakli
Eğer tedaviden sonra lenfoma geri dönerse size kök hücre nakli yapılabilir. Kendi kanınızı oluşturan kök hücrelerin (otolog kök hücre nakli) nakledilmesi daha yüksek dozlarda kemoterapi, radyasyon tedavisi veya her ikisini almanıza olanak tanır. Yüksek dozlar hem kemik iliğinizdeki Hodgkin lenfoma hücrelerini hem de sağlıklı kan hücrelerini yok eder.
Kök hücre nakilleri hastanede yapılır. Yüksek doz tedavi almanızdan önce kök hücreleriniz alınır ve mevcut olabilecek lenfoma hücrelerini öldürmek için muamele edilebilir. Kök hücreleriniz dondurulur ve saklanır. Hodgkin lenfoma hücrelerini öldürmek için yüksek doz tedavi almanızdan sonra saklanan kök hücreleriniz eritilir, boyun veya göğüs bölgenizdeki büyük bir damara yerleştirilen esnek bir tüp yoluyla size geri verilir. Nakledilen kök hücrelerden yeni kan hücreleri gelişir.
Kök hücre nakli yaptırmadan önce doktorunuza bu soruları sormak isteyebilirsiniz:

• Kök hücre naklinin olası fayda ve riskleri nelerdir?
• Ne kadar süre hastanede olmam gerekecek? Özel bir bakıma ihtiyacım olacak mı? Mikroplardan nasıl korunacağım?
• Yan etkiler konusunda ne yapabiliriz?
• Kök hücre nakli olması normal aktivitelerimi nasıl etkileyecek?
• Tam iyileşme şansım nedir?

İkinci Görüş

• Tedaviye başlamadan önce, tanınız ve tedavi planınız hakkında ikinci bir görüş almak isteyebilirsiniz.
• Tıbbi kayıtlarınızın toplanması ve başka bir doktoru ziyaret etmeniz biraz zaman ve çaba gerektirebilir. Çoğu durumda tedaviye başlamadaki kısa bir gecikme, tedavinin daha az etkili olmasına neden olmayacaktır. Emin olmak için bu gecikmeyi doktorunuz ile konuşmalısınız. Bazen Hodgkin lenfomalı kişilerin hemen tedavi edilmeleri gerekir.
• İkinci bir görüş almak için doktor bulmanın birçok yolu vardır. Doktorunuza, Türk Hematoloji Derneği’ne, yakındaki bir hastaneye veya tıp fakültesine uzmanların isimlerini sorabilirsiniz.

Beslenme ve Fiziksel Aktivite
İyi beslenerek ve olabildiğince aktif kalarak kendinize dikkat etmeniz önemlidir.
İyi bir kiloda devam etmek için doğru miktarda kalori almanız gerekir. Ayrıca gücünüzü yüksek tutmak için yeterli protein almalısınız. İyi beslenmek daha iyi hissetmeniz ve daha fazla enerjinizin olmasına yardımcı olabilir.
Bazen, özellikle tedavi sırasında veya hemen sonrasında yemek yemeyi isteyemeyebilirsiniz. Rahatsız veya yorgun olabilirsiniz. Besinlerin daha önce olduğu kadar lezzetli olmadığını düşünebilirsiniz. Ayrıca tedavinin yan etkileri (iştahsızlık, bulantı, kusma veya ağızda yaralar gibi) iyi beslenmenizi zorlaştırabilir. Doktorunuz, uzman bir diyetisyen veya başka bir sağlık görevlisi bu problemlerin üstesinden gelme yolları önerebilir.
Birçok kişi aktif kaldıkları sürece daha iyi hissettiklerini düşünmektedir. Yürüyüş, yoga, yüzme ve diğer aktiviteler sizi kuvvetli tutabilir ve enerjinizi artırabilir. Egzersiz bulantı ve ağrıyı azaltabilir ve tedavinin yapılmasını kolaylaştırır, stresi de azaltabilir. Hangi fiziksel aktiviteyi seçerseniz seçin, başlamadan önce mutlaka doktorunuzla konuşun. Ayrıca aktivite sizde ağrı veya başka problemlere neden olursa doktorunuza mutlaka bildirin.

Tedavi Sonrası İzlem
Hodgkin lenfoma tedavisinden sonra düzenli kontrollere ihtiyacınız olacak. Herhangi bir kanser belirtisi olmasa dahi hastalık bazen geri döner çünkü tedaviden sonra vücudun herhangi bir yerinde fark edilmemiş lenfoma hücreleri kalabilir.
Ayrıca kontroller kanser tedavisinden kaynaklanabilecek sağlık problemlerinin saptanmasına yardımcı olabilir. Hodgkin lenfoma nedeniyle tedavi edilen kişilerde kalp hastalığı; lösemi; melanom; Hodgkin dışı lenfoma, kemik, meme, akciğer, mide ve tiroit kanseri geliştirme riski yüksektir. Checkuplar sağlığınızdaki herhangi bir değişikliğin kaydedilmesini ve gerektiğinde tedavi edilmesinde yardımcı olmaktadır. Kontroller fizik muayene, kan testleri, akciğer filmleri, BT taramaları ve diğer testleri içerebilir.
Tedaviden sonra Hodgkin lenfomalı kişilere grip aşısı ve diğer aşılar yapılabilir. Belirli aşıları ne zaman yaptıracağınız konusunda doktorunuzla konuşmayı isteyebilirsiniz.
Checkuplar arasında herhangi bir sağlık probleminiz olursa doktorunuz ile bağlantı kurmalısınız.
Tedaviyi bitirdikten sonra doktorunuza bu soruları sormak isteyebilirsiniz:

• Ne kadar sıklıkla kontrol yaptırmam gerekli olacak?
• Benim için hangi izlem testlerini önerirsiniz?
• Kontroller arasında size hangi sağlık problemlerini veya semptomları söylemeliyim?